SÜTÇÜ İMAM (1878-1922)

   Millî Mücadelemizin timsali olan Sütçü İmam, 1878 yılında Maraş’ın Fevzipaşa (Bektutiye) Mahallesinde doğmuştur. Babası Kireçcioğullarından Ömer Efendi, Annesi Tiyeklioğullarından Emine Hanımdır. Sütçü İmam, kendi halinde Uzunoluk Camiinin imamlığını “Allah rızası için” yapmakta, geçimini sağlamak için ise caminin biraz altındaki küçük dükkânında süt satmakta idi. Kendisinin asıl adı “İmam” olmasına rağmen süt sattığı için ismi “Sütçü İmam” olarak bilinirdi.

 

 ‘Sütçü İmam (Uzunoluk) Olayı’ diye bilinen hadisenin olduğu 31 Ekim 1919 günü hamamdan çıkan 3 Türk kadına Fransız Ermeni lejyonerleri "Burası artık Türk memleketi değildir. Fransız müstemlekesinde peçe ile gezilmez!" diyerek kadınların peçelerini zorla açmak istemişlerdir. Olaya ilk müdahale eden Çakmakçı Sait; "Gâvur oğulları! Dokunmayın bacılarıma!" diyerek Ermeni lejyonerlerinin üzerine yürür. Üzerinde silahı olmayan Çakmakçı Sait, silahlarıyla karşılık veren işgalciler tarafından yaralanır ve daha sonra ölür. Bu olaya şahit olan Sütçü İmam silahıyla ateş açar ve bir Ermeni lejyon askerini öldürür, bir diğerini de yaralar. 1 Kasım 1919 tarihinde, ölen Ermeni için büyük bir cenaze töreni düzenlenir. Ermeniler ve Fransız askerleri Sütçü İmam'ı aramaya başlayınca Sütçü İmam bir atla Ağabeyli köyüne gider. Ermenilerin ve Fransızların bütün çabalarına rağmen Sütçü İmam bulunamaz.31 Ekim 1919'da Kahramanmaraş'ta Sütçü İmam’ın attığı ilk kurşun, Fransız ve Ermenilere karşı “Maraş bize mezar olmadan düşmana gülzar olmaz” parolasıyla Maraş’ın kurtuluş mücadelesinin de başlangıcını teşkil etmiştir.  

   Sütçü İmam, Bertiz bölgesinde Yüzbaşı Muharrem Beyazıt komutasındaki birliğin hazırlıklarına katılır. Olaydan sonra Sütçü İmam ev ev aranır. Ancak hiç kimse nerede olduğu bilgisini vermez. Hatta dayısının oğlu olan Kireççioğlu Kadir'e yerini öğrenmek için işkence yapılır, burnu ve kulakları kesilerek öldürülür. Bir tabutun içine koyularak, vatandaşa gözdağı olsun diye hükûmet meydanında vatandaşlara teşhir edilir.

 

 Yirmi iki gün süren Maraş şehir harbinde de büyük yararlılıklar gösteren Sütçü İmam, işgalci kuvvetlerin Maraş’tan kovulmasından sonra harpteki fedakârlıklarına mükâfat olarak Belediye’ye personel olarak alınmıştır. Bu vazifesinin yanında kaledeki topun idaresi de kendisine verilmiştir. Abdülmecit Efendi halife olunca 101 pare top atmak için kaleye çıkmış ve top atışları sırasında barutun ateş alması neticesinde ağır şekilde yaralanmış ve iki gün sonra 25 Kasım 1922 tarihinde vefat etmiştir. Sütçü İmam’ın üç kız, bir erkek olmak üzere dört çocuğu vardı. Sütçü imam adına, ilk kurşunun atıldığı Uzunoluk Meydanında 1936 yılında Belediye Başkanı olan Hasan Sükûti Tükel tarafından bir anıt ve çeşme yaptırılmıştır. 1977 yılında da Kıbrıs Meydanında yine Sütçü İmam adına “Kurtuluş Anıtı” yaptırılmıştır. 1980 sonrası ise Çınarlı Camii’ndeki mezarı, Sıkıyönetim Komutanlığınca “anıt mezar” haline getirilmiştir. 1992 tarihinde ise Sütçü İmam’ın adının verildiği “Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi” kurulmuştur.