1950 Sonrası Türk Tiyatrosu
1950 sonrası Türk tiyatrosu, Tanzimat'tan sonra başlayan birikimin sonucu olarak olgunlaşmış ve evrensel düzeyde kabul edilebilir bir seviyeye ulaşmıştır. Bu dönemde tiyatromuzda teknik ve konu çeşitliliği bakımından ilerleme sağlanmış, dünyadaki tiyatro gelişmeleri takip edilerek başarılı eserler verilmiştir. Hem devletin tiyatroya destek vermesi hem de özel tiyatroların açılmasıyla tiyatrodaki gelişim üst noktaya ulaşmıştır.
Bu dönemde Haldun Taner, Turgut Özakman, Aziz Nesin, Güngör Dilmen, Orhan Asena gibi usta isimlerin eserleri hem ülkemizde hem de yurt dışında büyük ilgi görmüştür. Başka türlerde eser veren birçok yazar aynı zamanda tiyatroya da ilgi göstermiştir. Bu dönemde ‘Yansıtmacı’ ve ‘Göstermeci’ tiyatro tekniklerinden yararlanılmıştır. Bu dönem tiyatrosunda klasik tiyatronun ilkeleri uygulanmaya devam edilmiştir. Yani bu dönemde sanatçılar trajedi, dram ve komedinin özelliklerini baz alarak yeni oyunlar yazmayı denemişlerdir.
Turan Oflazoğlu; tarihsel ve mitolojik unsurlar içeren trajedi türünü ele alarak korku, acıma, intikam, ölüm, nefret ve sevgi temalarını işlemiştir. Aziz Nesin ve Turgut Özakman ise hayatın ve toplumun komik yönlerini ön plana çıkarmış, hem eleştiri yaparak hem de ders vermeyi amaçlayarak komedi türünü ele almıştır. Orhan Asena, Güngör Dilmen, Melih Cevdet Anday ve Necati Cumalı gibi isimler hayatın hem gülünç hem de trajik yönlerini bir araya getirdikleri dram türünde eserler vermiştir. 1950 sonrası tiyatromuzda dikkat çeken en önemli husus tema zenginliğidir. Bireysel konuların yanında göç, kentleşme, kültürel çatışma, işçi - köylü sorunları ve uyumsuzluk gibi toplumsal konular sıklıkla işlenmiştir.
1950 sonrası Türk tiyatrosu, önemli değişikliklere ve gelişmelere tanıklık etmiştir. Bu dönemde birçok önemli tiyatro yazarı, yönetmen ve oyuncu ortaya çıkmıştır. İşte bu dönemin önemli temsilcileri:
Tiyatro Yazarları:
-
Refik Erduran ( 1927 - 1986 ): Türk tiyatrosunun önemli yazarlarından biridir. Eserleri arasında "İstanbul'u Satıyorum," "Ferhangi Şeyler," ve "Güle Güle Godot" gibi önemli oyunlar bulunmaktadır.
-
Haldun Taner ( 1915 - 1986 ): Türk edebiyatının önemli isimlerinden biridir. "Keşanlı Ali Destanı," "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı," ve "Hızır Paşa" gibi eserleriyle tanınmıştır.
-
Orhan Asena ( 1922 - 1982 ): "Bir Çift Ayakkabı" ve "Yalancı Dünya" gibi önemli oyunlarıyla bilinen bir tiyatro yazarıdır.
-
Memet Baydur ( 1955 - ): Çağdaş Türk tiyatrosunun önemli yazarlarından biridir. "Tersine Dünya," "Ahududu," ve "Kürklü Merkür" gibi eserleriyle dikkat çekmiştir.
-
Yılmaz Gruda ( 1947 - 1984 ): "Akasya Durumu" ve "Bizim Sınıf" gibi oyunlarıyla tanınan bir tiyatro yazarıdır.
Oyuncular:
-
Münir Özkul ( 1925 - 2018 ): Türk tiyatrosunun efsanevi oyuncularından biridir. Hem tiyatro hem de sinema dünyasında uzun yıllar boyunca başarılı performanslar sergilemiştir.
-
Metin Serezli ( 1932 - 2013 ): Hem tiyatro hem de sinema alanında birçok önemli yapımda yer almış bir oyuncudur. "Küçük Adam Ne Oldu Sana" gibi tiyatro oyunlarıyla tanınmıştır.
-
Genco Erkal ( 1938 - ): Tiyatrocu, oyuncu ve yönetmendir. Ankara Sanat Tiyatrosu'nun kurucularından biridir ve birçok önemli rolde performans sergilemiştir.
-
Zeki Alasya ( 1943 - 2008 ): Hem tiyatro hem de sinema dünyasında önemli bir oyuncu ve yönetmendi. "İstanbul'u Satıyorum" gibi oyunlarda başarılı performanslar sergilemiştir.
-
Türkan Şoray ( 1945 - ): Sinema dünyasında büyük bir yıldız olan Türkan Şoray, aynı zamanda tiyatro sahnesinde de birçok başarılı oyunda rol almıştır.
Bu isimler, 1950 sonrası Türk tiyatrosunu zenginleştiren ve geliştiren önemli figürlerdir. Ancak bu liste eksik olabilir, çünkü dönemin birçok önemli sanatçısı bulunmaktadır.
